ablikim hasan
*تەييارلىغۇچى: تاھىر ئىمىن ئۇيغۇرىئان*
ئابلىكىم ھەسەن 1971-يىلى ئىلى غۇلجا شەھىرىنىڭ ئۈچدەرۋازا مەھەللىسىدە، ئاددىي بىر تۆمۈرچى ئائىلىسىدە تۇغۇلغان. ئۇ ئائىلەدە بالىلارنىڭ ئالتىنچىسى بولۇپ، ئىشچان ئاكا-ھەدىلىرىگە ياردەملىشىپ، ئائىلە ئىشلىرىنى قىلىش جەريانىدا تۇرمۇش قايناملىرىدا پىشىپ يېتىلگەن. بالىلىقىدا تەتىل كۈنلىرىنى سەھرادا ئۆتكۈزۈپ، سەھرا بالىلىرى بىلەن بىللە ئورما ئورۇپ، ئۈنچە تېرىپ، تاغ-دۆڭلەرگە يامىشىپ، سۇلارغا شۇڭغۇپ، تەبىئەت گۈزەللىكى بىلەن ھېس-تۇيغۇلىرىنى بېزىگەن.
1993-يىلى ئۇ لەنجۇ غەربىي شىمال مىللەتلەر ئىنستىتۇتىنىڭ خىتاي تىل-ئەدەبىيات فاكۇلتېتىنى تاماملىغان. شۇ يىلى تۇنجى بالىلار شېئىرلىرى توپلىمى *ئەللەي تەبىئەت* نەشر قىلىنىپ، ئۇيغۇر بالىلار ئەدەبىياتى، بولۇپمۇ بالىلار شېئىرىيىتىنىڭ تەرەققىياتىغا زور تەسىر كۆرسەتكەن. بۇ توپلام «شىنجاڭ» ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى قۇرۇلغانلىقىنىڭ 40 يىللىقى مۇناسىۋىتى بىلەن «مۇنەۋۋەر كىتاب مۇكاپاتى»غا ئېرىشكەن. *شەيتانلارنىڭ شادلىقى* ناملىق بالىلار چۆچەكلىرى توپلىمى 7-نۆۋەتلىك «خىتاي ئاز سانلىق مىللەتلەر ‹تۇلپار› ئەدەبىيات مۇكاپاتى»غا، *زەيتۇنەنىڭ ئالمىسى* ناملىق ھېكايىسى ئاپتونوم رايونلۇق پارتكوم ۋە خەلق ھۆكۈمىتى تەرىپىدىن بېرىلگەن 2-نۆۋەتلىك «تەڭرىتاغ ئەدەبىيات-سەنئەت ئەسەر مۇكاپاتى»غا لايىق دەپ تېپىلغان. بۇنىڭدىن باشقا، *يۇلتۇزلارغا سۆز*، *ئېھ، غۇلجام*، *توپىلىق يول*، *ئەۋلادلار ئۈچۈن*، *ئاق قۇلار ناۋاسى*، *ياز خىياللىرى*، *كۈنلۈكۈم*، *جاپاكەش ئانام*، *ئاپام*، *يېرىلىڭ تاشىم*، ۋە *قاراڭغۇ باغدىكى ئۆمۈچۈك موماي* قاتارلىق يەككە ئەسەرلىرى خىتاي ۋە ئاپتونوم رايون دەرىجىلىك تۈرلۈك ئەدەبىيات مۇكاپاتلىرىغا، شۇنداقلا «مۇنەۋۋەر باش مۇھەررىر مۇكاپاتى» ۋە «2-نۆۋەتلىك ياشلار ئەدەبىيات مۇكاپاتى» قاتارلىق شەرەپلەرگە ئېرىشكەن.
ئۇنىڭ بالىلار ئۈچۈن يازغان *قاراڭغۇ باغدىكى ئۆمۈچۈك موماي* ۋە *بوغرانىڭ زومىگىرى* قاتارلىق توپلاملىرى نەشر قىلىنغان. شۇنىڭدەك، 30 پارچىغا يېقىن ئەسىرى شىنجاڭ مائارىپ نەشرىياتى تەرىپىدىن تۈزۈلگەن *مۇزىكا* ۋە *تىل-ئەدەبىيات* دەرسلىكلىرىگە كىرگۈزۈلگەن. يەنە بىر لېرىك شېئىرلار توپلىمى *تەنھا كېيىك* نەشردىن چىققان.
ئۇنىڭ ‘تەنھا كېيىك’ ناملىق شېئىرى ئاتاقلىق ئۇيغۇر كومپوزىتور مەھمۇت سۇلايمان تەرىپىدىن ئىشلەنگەن مۇزىكا ئارقىلىق ئامما بىلەن يۈز كۆرۈشكەن.”
ئابلىكىم ھەسەن خىتاي مەملىكەتلىك يازغۇچىلار جەمئىيىتىنىڭ ئەزاسى، شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق ئەدەبىيات-سەنئەتچىلەر بىرلەشمىسى ۋە يازغۇچىلار جەمئىيىتىنىڭ ھەيئەت ئەزاسى بولغان. ئۇ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق ياش-ئۆسمۈرلەر نەشرىياتىنىڭ مۇئاۋىن باش مۇھەررىرى، *تارىم غۇنچىلىرى* ژورنىلىنىڭ تەھرىرى ۋە باش مۇھەررىرى بولۇپ خىزمەت قىلغان. ئۇنىڭ ئىجادىي ھاياتى خىتاي مەركىزى خەلق رادىيو-تېلېۋىزىيەسى ۋە ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى مەتبۇئاتلىرىدا كەڭ تونۇشتۇرۇلغان.
2017-يىلى ئابلىكىم ھەسەن خىتاي ھۆكۈمىتى تەرىپىدىن تۇتۇلغان. بۇ ھەقتە قازاقستاندىكى ئاكىسى ۋەلى ھەسەن ۋە گوللاندىيەدىكى سابىق ئايالى ئاتىكەم ئەمەت گۇۋاھلىق بەرگەن بولۇپ، بۇ ۋەقە ئەركىن ئاسيا رادىئوسى تەرىپىدىن خەۋەر قىلىنغان.
